1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
SG | v | j | d | j | b | b |
1PL, 2PL | d | d | ||||
3PL | b | b | d | j | b | d |
I (Kleidung) | II (Dunkelheit) | III (Schuhwerk) | IV (Bauer) | V (Mutter) | ||||||||||
Singular | Plural | Singular | Plural | Singular | Plural | Singular | Plural | Singular | Plural | |||||
Nominativ | бедар | бедар-ш | бода | бода-ш | мача | мач-а-ш | ахархо | ахархо-й | нана | наной/нанош | ||||
Genitiv | бедар-ан | бедар-ийн | бода-н-ан | бода-н-ийн | мач-ин | мач-ийн | ахархо-чу-н | ахархо-йн | ненан | нанойн | ||||
Ergativ | бедар-о | бедар-ш-а | бода-н-о | бода-ш-а | мач-о | мач-а-ш-а | ахархо-чо | ахархо-ш-а | нанас | наношна | ||||
Dativ | бедар-на | бедар-ш-на | бода-н-на | бода-ш-на | мач-и-на | мач-а-ш-на | ахархо-чун-на | ахархо-ш-на | нанна | наноша | ||||
Instrumental | бедар-ца | бедар-ш-ца | бода-н-ца | бода-ш-ца | мач-и-ца | мач-а-ш-ца | ахархо-чуьн-ца | ахархо-ш-ца | ненаца | нанош\-ца | ||||
Materialis | бедар-ах | бедар-ех | бода-н-ах | бода-н-ех | мач-иh | мач-е-х | ахархо-чу-х | ахархо-й-х | ненах | нанойх | ||||
Komparativ I | бедар-ал | бедар-ел | бода-н-ал | бода-н-ел | мач-ил | мач-е-л | ахархо-чу-л | ахархо-й-л | ненал | нанойл | ||||
Allativ | бедар-е | бедар-ш-ка | бода-н-е | бода-ш-ка | мач-га | мач-а-ш-ка | ахархочуьн-га | ахархо-ш-ка | нене | наношка |
Lokalkasus | |
Ablativ II | -(г)ахьара, -ехьара |
Allativ II | -(г)ахьа, -ехьа |
Essiv | -(г)ахь, -ехь |
Komparativ II | -алла |
Translativ I | -(г)ахула, -ехула |
Translativ II | -(г)ахьахула, -ехьахула |
Unabhängig (hoch) | Abhängig (gut) | ||
Singular | Plural | Singular/Plural | |
Nominativ | лекханиг | лекханаш | дика |
Genitiv | лекхачун | лекхачеран, лекхачийн | дикачу |
Ergativ | лекхачо | лекхачара, лекхачуша | |
Dativ | лекхачунна | лекхачарна, лекхачушка | |
Instrumental | лекхачуьнца | лекхачаьрца, лекхачуш\-ца | |
Materialis | лекхачух | лекхачарах, лекхачех | |
Komparativ | лекхачул | лекхачарал, лекхачел | |
Allativ | лекхачуьнга | лекхачаьрга, лекхачушка |
1SG | 2SG | 3SG | 1PL INKL | 1PL EXKL | 2PL | 3PL | |
Nominativ | со | хьо | и, иза | вай | тхо | шу | уьш, уьзаш |
Genitiv | сан | хьан | цуьнан | вайн | тхан | шун | церан |
Ergativ | ас | ахь | цо | вай | оха | аша | цара |
Dativ | суна | хьуна | цунна | вайна | тхуна | шуна | царна |
Instrumental | соьца | хьоьца | цуьнца | вайца | тхоьца | шуьца | цаьрца |
Materialis | сох | хьох | цунах | вайх | тхох | шух | царах |
Komparativ | сол | хьол | цул | вайл | тхол | шул | царел |
Allativ | соьга | хьоьга | цуьнга | вайга | тхоьга | шуьга | цаьрга |
1SG | 2SG | 3SG | 1PL INKL | 1PL EXKL | 2PL | 3PL | |
Nominativ | со | хьо | шаьш | ваьш | тхаьш | шаьш | шаьш |
Genitiv | сайн | хьайн | шайн | вешан | тхайн | шайн | шайн |
Ergativ | айс | айхь | шаьш | ваьш | тхаьшна | шаьш | шаьш |
Dativ | сайна | хьайна | шайна | ваьшна | тхаьш | шайна | шайна |
Instrumental | сайца | хьайца | шайца | ваьш\-ца | тхайца | шайца | шайца |
Materialis | сайх | хьайх | шайх | ваьшха | тхайх | шайх | шайх |
Komparativ | сайл | хьайл | шайл | ваьшла | тхайл | шайл | шайл |
Allativ | сайга | хьайга | шайга | ваьшка | тхайга | шайга | шайга |
1SG | 2SG | 3SG | 1PL INKL | 1PL EXKL | 2PL | 3PL | |
attributiv | сайн | хьайн | шен | вешан | тхайн | шайн | шайн |
substantivisch | сайниг | хьайниг | шениг | вешаниг | тхайниг | шайниг | шайниг |
Unabhängig | Abhängig | ||
(diese) | Singular | Plural | Singular/Plural |
Nominativ | хIара | хIорш | хIара |
Genitiv | (хIо)кхуьнан | (хIо)кхеран | хIокху |
Ergativ | (хIо)кхо | (хIо)кхар | |
Dativ | (хIо)кхунна | (хIо)кхарна | |
Instrumental | (хIо)кхуьнца | (хIо)кхаьрца | |
Materialis | (хIо)кхунах | (хIо)кхарах | |
Komparativ | (хIо)кхул | (хIо)кхарал | |
Allativ | (хIо)ккуьнга | (хIо)кхаьрга |
Unabhängig | Abhängig | ||
(jene) | Singular | Plural | Singular/Plural |
Nominativ | дIараниг | дIаранаш | дIара |
Genitiv | дIарачун | дIарачеран, дIарачийн | дIарачу |
Ergativ | дIарачо | дIарачара, дIарачушна | |
Dativ | дIарачунна | дIарачарна, дIарачушна | |
Instrumental | дIарачуьнца | дIарачаьрца, дIарачуш\-ца | |
Materialis | дIарачух | дIарачарех, дIарачех | |
Komparativ | дIарачул | дIарачарел, дIарачел | |
Allativ | дIарачуьнга | дIарачаьрга, дIарачушка |
Affirmativ | Negativ | |
Präsens | д*у | д*ац |
Partizip Präsens (abhängige Form) | д*олу | д*оцун |
Partizip Präsens (unabhängige Form) | д*ерг | |
Konverb (Gerundium) | д*олуш | д*оцуш |
Präteritum | д*ара | |
д*ацара | ||
Desiderativ | д*елахь (?) | д*ецахь (?) |
Konditional I | д*алахь | д*ацахь |
Konditional II | д*алахьара | д*ацахьара |
Tempus etc. | Хан | Bildung |
Imperativ | ТIедожоран Саттам | Infinitiv, Auslaut nasaliert |
Einfaches Präsens | Цхьалхе Карарниг | Präsenstamm |
Zusammengesetzte Präsens | Чолх Карарниг | Präsensstamm + ш д*у |
Nahes Präteritum | ХIинца Яханарг | Präteritalstamm |
Bezeugtes Präteritum | Гушяханарг | Präteritalstamm + (и)ра |
Perfekt | Яханаяьлларг | Perfektstamm + (и)на |
Fernes Präteritum (Plusquamperfekt) | Хьалхаяханарг | Perfektstamm + (и)нера |
Wiederholtes Prät. (IMPF) | Iхна Заман | Präsensstamm + ра |
Mögliches Futur (IMPF) | Хинйолу Цхьалхениг | Präsensstamm + р |
Reales Futur (PERF) | Хинйолу Чолхениг | Präsensstamm + р д*у |
Realis Präsens | Бехкаман Саттам: Карарниг | Infinitiv + хь |
Realis Präteritum | Бехкаман Саттам: Яханарг | Perfektstamm + ехь |
Realis Futur | Бехкаман Саттам: Хинъерг | Präsensstamm + х д*елахь |
Irrealis Präsens | Лааман Саттам: Карарниг | Infinitiv + хьара |
Irrealis Präteritum | Лааман Саттам: Яхарнарг | Präteritalstamm + неехьара |
Irrealis Futur | Лааман Саттам: Хинъерг | Präsensstamm + х д*елахьара |
Konjunktiv Präsens | Präsensstamm (ohne Vokal) + ийла | |
Konjunktiv Präteritum | Perfektstamm (ohne Vokal) + ийла |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
sagen | nehmen | führen | machen | füllen | |
Imperativ (=Infinitiv) | ала | эца | д*ига | кхолла | д*уза |
Einfaches Präsens | олу | оьцу | д*уьгу | кхуллу | д*узу |
Zusammengesetztes Präsens | олуш д*у | оьцуш д*у | д*уьгуш д*у | кхуллуш д*у | д*узуш д*у |
Nahes Präteritum | эли | ийци | д*игу | кхоьлли | д*уьси |
Bezeugtes Präteritum | элира | ийцира | д*игира | кхоьллира | д*уьзира |
Perfekt | аьлла | эцна | д*игна | кхоьллина | д*уьзна |
Plusquamperfekt | аьллера | эцнера | д*игнера | кхоьллинера | д*уьзнера |
Wiederholtes Präteritum | олура | оьцура | д*уьгура | кхуллура | д*узура |
Mögliches Futur | олур | оьцур | д*уьгур | кхуллур | д*узур |
Reales Futur | олур д*у | оьцур д*у | д*уьгур д*у | кхуллур д*у | д*узур д*у |
Realis (Präs.) | алахь | эцахь | д*игахь | кхоллахь | д*узахь |
Irrealis (Präat.) | алахьара | эцахьара | д*игахьара | кхоллахьара | д*узахьара |
Konjunktiv Präsens | олийла | оьцийла | д*уьгийла | кхуллийла | д*узийла |
Konjunktiv Präteritum | аьллийла | эцнийла | д*игнийла | кхоьллинийла | д*уьзнийла |
Kausativ | Permitiv | Permitiver Kausativ | Potential | Inzeptiv | |
(Direct Causative) | (Indirect Causative) | (Double Causative) | (Potential) | (Inceptive) | |
tränken | trinken gestatten | tränken gestatten | fähig sein zu trinken | zu trinken beginnen | |
Abgeleitet von | мала | мала | мала | мала | мала |
Infinitiv | мало | малийта | малад*айта | малад*ала | малад*ала |
Imperativ | малад*иэ | малийта | малад*айта | малалиэ | малад*ала |
Einfaches Präsens | малад*о | молуьйту | малад*ойту | малало | малад*олу |
Nahes Präteritum | малий | малийти | малад*айти | малад*ели | малад*ели |
Bezeugtes Präteritum | малийра | малийтира | малад*айтира | малад*елира | малад*елира |
Perfekt | малийна | малийтина | малад*айтина | малад*елла | малад*аьлла |
Plusquamperfekt | малийнера | малийтинера | малад*айтинера | малад*елера | малад*аьллера |
Wiederholtes Präteritum | малад*ора | молуьйтура | малад*ойтура | малал*ора | |
Mögliches Futur | малад*ер | молуьйтур | малад*ойтур | малалур | малад*олур |
Reales Futur | малад*ийр д*у | молуьйтур д*у | малалур д*у | малад*олур ду | малад*ойтур д*у |
Unbelegte Formen: | |||||
Realis (Präs.) | малохь | малийтахь | малад*аиийтахь | малад*алахь | малад*алахь |
Irrealis (Präat.) | малохьара | малийтахьара | малад*аиийтахьара | малад*алахьара | малад*алахьара |
Konjunktiv Präsens | малад*ойла | молуьйтийла | малад*ойтийла | малалойла | малад*олийла |
Konjunktiv Präteritum | малийнийла | малийтинийла | малад*айтинийла | малад*еллийла | малад*аьллийла |
Unabhängig | Abhängig | ||
Singular | Plural | Singular/Plural | |
Nominativ | охург | охурш | оху |
Genitiv | охучун | охучеран, охучийн | охучу |
Ergativ | охучо | охучара, охучуша | |
Dativ | охучунна | охучарна, охучушна | |
Instrumental | охучуьнца | охучаьрца, охучуш\-ца | |
Materialis | охучух | охучех | |
Komparativ | охучул | охучел | |
Allativ | охучуьнга | охучаьрга, охучушка |
Unabhängig | Abhängig | ||
Singular | Plural | Singular/Plural | |
Nominativ | аьхнарг | аьхнарш | аьхна |
Genitiv | аьхначун | аьхначеран, аьхначийн | аьхначу |
Ergativ | аьхначо | аьхначара, аьхначуша | |
Dativ | аьхначунна | аьхначарна, аьхначушна | |
Instrumental | аьхначуьнца | аьхначаьрца, аьхначуш\-ца | |
Materialis | аьхначух | аьхначех | |
Komparativ | аьхначул | аьхначел | |
Allativ | аьхначуьнга | аьхначаьрга, аьхначушка |
Unabhängig | Abhängig | ||
Singular | Plural | Singular/Plural | |
Nominativ | оху д*ерг | оху д*ерш | оху д*олу |
Genitiv | оху д*олчун | оху д*олчийн | оху д*олучу |
Ergativ | оху д*олчо | оху д*олчуша | |
Dativ | оху д*олчунна | оху д*олчушна | |
Instrumental | оху д*олчуьнца | оху д*олчуш\-ца | |
Materialis | оху д*олчух | оху д*олчех | |
Komparativ | оху д*олчул | оху д*олчел | |
Allativ | оху д*олчуьнга | оху д*олчушка |
(Liegen) | Singular | Plural |
Nominativ | д*ижар | д*ижарш |
Genitiv | д*ижаран | д*ижарийн |
Ergativ | д*ижаро | д*ижарша |
Dativ | д*ижарна | д*ижаршна |
Instrumental | д*ижарца | д*ижарш\-ца |
Materialis | д*ижарах | д*ижарех |
Komparativ | д*ижарал | д*ижарел |
Allativ | д*ижаре | д*ижаршка |
Deutsch | Нохчийн | |
1 | eins | цхьаъ |
2 | zwei | шиъ |
3 | drei | кхоъ |
4 | vier | д*иъ |
5 | fünf | пхиъ |
6 | sechs | ялх |
7 | sieben | ворхI |
8 | acht | бархI |
9 | neun | исс |
10 | zehn | итт |
11 | elf | цхьайтта |
12 | zwölf | шийтта |
13 | dreizehn | кхойтта |
14 | vierzehn | д*ейтта |
15 | fünfzehn | пхийтта |
16 | sechzehn | ялхитта |
17 | siebzehn | вуьрхIитта |
18 | achtzehn | берхIитта |
19 | neunzehn | ткъаесна |
20 | zwanzig | ткъа |
21 | einundzwanzig | ткъе цхьаъ |
30 | dreißig | ткъе итт |
31 | einunddreißig | ткъе цхьайтта |
40 | vierzig | шовзткъа |
50 | fünfzig | шовзткъе итт |
51 | einundfünfzig | шовзткъе цхьайтта |
60 | sechzig | кхузткъа |
70 | siebzig | кхузткъе итт |
71 | einundsiebzig | кхузткъе цхьайтта |
80 | achtzig | д*езткъа |
90 | neunzig | д*езткъе итт |
100 | hundert | бIе |
120 | hundertzwanzig | бIе ткъа |
200 | zweihundert | ши бIе |
1000 | tausend | эзар |
2000 | zweitausend | ши эзар |
eins | zwei | drei | vier | fünf | zwanzig | |||||||
Unabhängig | Abhängig | Unabhängig | Abhängig | Unabhängig | Abhängig | Unabhängig | Abhängig | Unabhängig | Abhängig | Unabhängig | Abhängig | |
Nominativ | цхьаъ | цхьа | шиъ | ши | тхоъ | тхо | д*иъ | д*иъ | пхиъ | пхи | ткъа | ткъа |
Genitiv | цхьаннан | цхьана | шиннан | шина | тхоннан | тхаа | д*еаннан | д*еана | пхеаннан | пхеа | ткъаннан | ткъана |
Ergativ | цхьамма | шимма | тхомма | д*еамма | пхеамма | ткъамма | ||||||
Dativ | цхьанна | шинна | тхонна | д*еанна | пхеанна | ткъанна | ||||||
Instrumental | цхьанца | шинца | тхонца | д*еанца | пхеанца | ткъанца | ||||||
Materialis | цхьаннах | шиннах | тхоннах | д*еаннах | пхеаннах | ткъаннах | ||||||
Komparativ | цхьаннал | шиннал | тхоннал | д*еаннал | пхеаннал | ткъаннал | ||||||
Allativ | цхьанга | шинга | тхонга | д*еанга | пхеанга | ткъанга |
Deutsch | Нохчийн | |
1. | erste | цхьалгIа, хьалхара |
2. | zweite | шолгIа |
3. | dritte | кхоалгIа |
4. | vierte | д*оьалгIа |
5. | fünfte | пхоьалгIа |
6. | sechste | йолхалгIа |
7. | siebte | ворхIалгIа |
8. | achte | борхIалгIа |
9. | neunte | уьссалгIа |
10. | zehnte | уьтталгIа |
11. | elfte | цхьайтталгIа |
12. | zwölfte | шийтталгIа |
13. | dreizehnte | кхойтталгIа |
14. | vierzehnte | д*ейтталгIа |
15. | fünfzehnte | пхийтталгIа |
16. | sechzehnte | ялхитталгIа |
17. | siebzehnte | вуьрхIитталгIа |
18. | achtzehnte | берхIитталгIа |
19. | neunzehnte | ткъаесналгIа |
20. | zwanzigste | ткъолгIа |
100. | hundertste | бIелагIа |
1000. | tausendste | эзарлагIа |
\dots | -(s)te | -(а)лгIа |